251. ŚMIECH, ŁZY, BERBEĆ I MADIKA

ASTRID LINDGREN

„PRZYGODY MADIKI Z CZERWCOWEGO WZGÓRZA”

(TŁ. ANNA WĘGLEŃSKA)

NASZA KSIĘGARNIA, WARSZAWA 2015

ILUSTROWAŁA ILON WIKLAND

Nie znałyśmy się. Mimo że słyszałam o niej, to jakoś nigdy do mnie nie zagadała. Mijałyśmy się i nie miałyśmy okazji wymienić doświadczeń. Aż do czasu wznowienia przez Naszą Księgarnię tomów jej przygód.

Wsiąkłam, zniknęłam w tym świecie. To świat trochę z sielskiego Bullerbyn – stąd jest kontakt z naturą, klimat małego miasteczka, tutki z cukierkami, wspólnota między dziećmi i hołdowanie tradycji. I stąd jest zaufanie do dzieci i swoboda z jaką poruszają się po świecie, a czasami po dachach. Stąd jest też wyobraźnia – szczególnie jeśli chodzi o organizowanie sobie czasu. I to już jest punkt wspólny z Pippi – ta łatwość wpadania w kłopoty i finalne z nich wychodzenie z uśmiechem na ustach. I kodeks postępowania, w myśl którego na przykład nie bije się słabszych, ale można oddać tym silniejszym. I sprawiedliwość, pojmowana prosto, bez moralnego relatywizmu.

Madika stoi pośrodku między Bullerbyn a Willą Śmiesznotką.

I żałuję, że tak późno się do siebie odezwałyśmy, bo mogłam iść z nią przez życie już dawno.

Już dawno mogła mnie rozśmieszać – jej logika pojmowania świata i światopogląd Lisabet, młodszej siostry Madiki, to poukładana konstelacja, w której wiele rzeczy wytłumaczyły sobie po swojemu, a mnie brzuch boli od śmiechu, jak pięknie te puzzle poskładały. Mogłam już dawno wzruszać się do łez tą jedyną w swoim rodzaju szlachetnością, jaką tylko Dzieci mają w sobie.

Madika ma kilka lat, właśnie idzie do szkoły i cieszy się z nowego tornistra i z tego, ze jest już taka dorosła. Mogłoby się wydawać, że kończy się czas beztroski i dzieciństwa, ale Madika wszędzie potrafi znaleźć „jasną stronę życia”. Żal jej tylko czasu, który mogłaby spędzać z młodszą siostrą, Lisabeth, z czułością nazywaną przez niektórych Berbeciem. Siostry są zżyte i nie widzą poza sobą świata. I często razem wpadają w kłopoty. A to jedna wsadza do nosa kulkę grochu, a to druga wybiera się z sąsiadem na polowanie na duchy, a to razem idą na kilkukilometrowy spacer po zamarzniętej rzece.

Madika jest bardzo wrażliwa, jest empatyczna i dobra. I jest też rozbrykana, zuchwała, niesforna i często nieposłuszna. Łączy w sobie delikatność z hardością. Ale dlaczego tak mocno mnie w sobie rozkochała? Skąd ta miłość? Skąd się wzięło umiłowanie rudowłosej niesfornej Pippi, która za nic ma wszelkie znaki zakazu i jest tak bardzo do Madiki podobna w postrzeganiu świata? Dlaczego kocham Małą Mi, której złośliwość wylewa się uszami? Dlaczego z taką żarłocznością czytałam o przygodach Madiki? Prawda jest taka, że uwielbiamy „dziewczonki chuliganki”. Że nudno byłoby czytać o siedzącej w ławce dziewczynce, która ma zawsze czysty fartuszek i gładko zaczesane włosy. I która nigdy się nie bije, nigdy nie latała na parasolu i nigdy nie sprzedała własnej siostry handlarzom niewolników. A Madika to właśnie robi. Bada świat na swój sposób, poznaje go wszystkimi zmysłami, jest twórcza i kreatywna i to nie jej wina, że wciąż wpada w kłopoty. Po postu Madika „nie ma dobrze w głowie”, jak mawia Berbeć. Ale ma za to kolorowo i całe hektolitry wyobraźni. Ma też zasady, którymi kieruje się w życiu i których nie odstępuje na krok. I to mi się w niej podoba, ta dziecięca upartość pomieszana z własnym kodeksem. No i to, że kiedy trzeba to wykupuje ciocię z rąk „krwiożerczego” lekarza i że zawsze dzieli się z Berbeciem wszystkim co ma. I że, fąflu jeden, po prostu jest sobą!

(Kocham delikatne, nastrojowe ilustracje Ilon Wikland, podziwiam genialny przekład Anny Węglańskiej, Madika i Berbeć to zdecydowanie moje najważniejsze odkrycie ostatnich miesięcy)

[Z Madiką po dachach chodziłam dzięki Naszej Księgarni]