498.ZAMIANA W SMOKA

MÒNICA PEITX

„MAJA DORASTA. NIEZBĘDNIK DORASTAJĄCEJ DZIEWCZYNKI”

(TŁ. AGATA PICHETA)

DEBIT, KATOWICE 2018

ILUSTROWAŁA CRISTINA LOSANTOS

Czy myśleliście kiedyś o tym, że dojrzewanie to trochę jak zamiana w smoka? Że nagle coś zaczyna rosnąć, coś zmieniać, jakieś wypustki (piersi), jakieś furto (włosy pod pachami), jakieś łuski (pryszcze), że nagle zaczyna się pachnieć inaczej i niekoniecznie to ładny zapach… Nic dziwnego, że nie tak łatwo pogodzić się wtedy ze swoim ciałem! Ze ślicznej dziewczynki, którą wszyscy nazywali „księżniczką”, „kwiatuszkiem” i „laleczką”, nagle wyłania się takie nie-wiadomo-co. Rośnie wzdłuż i wszerz, nie można nad tym zapanować, nie można tego powstrzymać i wszystko na co ma się ochotę to wyć do księżyca. I ewentualnie jeść czekoladę.

„Jestem Maja i mam 9 lat” - tak zaczyna się ta historia. Jak wyznanie. Jak przyznanie się. Jak wyjawienie sekretu. Co za tym idzie? Wielka ulga! Dlaczego? Bo takich Maj, lat 9, które właśnie pod prysznicem odkryły, że boli je prawa pierś i że mają tam taki jakby orzeszek, jest tysiące. To właśnie dla nich jest ta książka!

Hej, nie jesteś smokiem! Stajesz się kobietą! Tak można by zacząć. Tylko, że to też nie do końca trafne. Bo „stajesz się kobietą” brzmi przerażająco! Maja lat 9 też nie wyobraża sobie, że będzie musiała nosić stanik (ale wstyd!) czy wkładać tampony albo podpaski (ohyda!). Że jej ciało przygotowuje się do nadzwyczajnej roli, o której ona nawet nie chce jeszcze myśleć. Bawić się lalkami to jedno ale mieć okres, który jest warunkiem posiadania dziecka, to już zupełnie co innego. A jak właściwie łączy się okres z dzieckiem?

Ta książka mówi o tym delikatnie, ale rzeczowo. Prowadzi każdą Maję, Marysię, Igę czy Zuzię za rękę. „Chodź, nie bój się, dorastanie jest świetne, naprawdę super, fantastyczne, mega, sama zobaczysz!”.

Książkę napisała lekarz pediatra, ale też matka nastoletnich dzieci. Z tych dwóch piedestałów zeszła i stworzyła NIEZBĘDNIK z prostymi językiem, z najważniejszymi poradami, z łopatologicznym tłumaczeniem tego, co dzieje się w ciele dziewczynki, która zaczyna dojrzewać. Prowadzi ją przez wszystkie etapy i robi to z dużą dozą zrozumienia i empatii. Tampony, staniki, wosk do depilacji, włosy pod pachami, dezodoranty i apki do śledzenia swojego okresu – to wszystko tu jest. Skrótowo, w pigułce, bo przecież na najważniejsze pytania chcemy szybkiej, jasnej odpowiedzi, a nie wielostronicowych tomów, które przerażają swoją objętością. Dziewczyny nie chcą siedzieć godzinami i czytać o adolescencji, telarche, estrogenie i endometrium. Chcą wiedzieć, kiedy mają szykować podpaski i co jeszcze będzie im potrzebne w tym dziwnym i zawiłym procesie dojrzewania. No i mają to tutaj! Nawet tytuł jest prosty „Maja dorasta” - nic dodać, nic ująć!

To, co mi się podoba w tej książce najbardziej, to dwie rzeczy. Jedna to fakt, że autorki na każdym kroku mówią: jest dobrze tak, jak jest, każdy rozwija się w swoim tempie, u każdego przebiega to inaczej i to, że masz już okres jest tak samo OK, jak to, że jeszcze go nie masz. To, że twoja koleżanka już masz piersi, jak dorosła kobieta, to jest tak samo OK jak to, że ty jeszcze nie potrzebujesz nawet topu, nie mówiąc już o staniku. To, że jedna z dziewczyn z twojej klasy jest o głowę niższa od innych jest OK tak samo jak to, że druga jest o głowę wyższa. Autorki pięknie popierają to autorytetem lekarki (do której Maja chodzi regularnie i do której idzie gdy tylko coś ją niepokoi i chce rozwiać wątpliwości) oraz autorytetem mamy. Genialnie, że gdy mowa o depilacji, autorki ustami lekarki podsuwają rozwiązanie – gdy przyjdzie już na to pora, porozmawiaj z mamą, wybierzcie wspólnie najlepszą metodę depilacji i początkowo rób to razem z nią. To naprawdę piękne, że taki nacisk jest postawiony na rolę mamy w tym wszystkim. Trzeba pamiętać, że smoki zwykle są samotnikami, choć wcale tego nie chcą. Po prostu nie wiedzą jak się zachować, nie panują nad emocjami i wydaje im się, że są brzydkie, bo nie noszą już kokard we włosach i tracą dziecięcą, niezobowiązującą figurę, zyskując w zamian dużo plam, wyprysków i przetłuszczone włosy. A tu mama jest obecna na każdym etapie dojrzewania. Kupuje podpaski, pierwszy dezodorant, idzie z córką na wizytę do lekarza. Świetnie, że jest pokazane, że dorastanie nie dotyczy tylko dzieci, ale też ich rodziców, że jest w pewnym stopniu procesem społecznym. I że nie warto odrzucać najbliższych osób, wręcz przeciwnie, warto się na nich opierać. Kto lepiej niż mama będzie gładził bolący od miesiączki brzuch? Kto lepiej niż ona zrozumie ten ból? Owszem, tu też nie jest różowo: „Mama mówi, że jestem w głupim albo 'małpim' wieku.” Tak! Hormony robią z mózgu koktajl! Czasem słodki, czasem gorzki, ale zawsze bardzo wysokoprocentowy! Jaki czasem po dojrzewaniu jest kac! Ale tu właśnie jest ta druga rzecz, która bardzo mnie w tej książce ujęła: to fantastyczne, że ktoś mówi dziewczynkom – możecie czuć się źle, smutne, wkurzone, zdezorientowane, albo wesołe zupełnie bez powodu i to jest NOR-MAL-NE! Pozwólcie sobie na to, zaakceptujcie to! Jeśli nie zrobicie tego teraz, w dorosłym życiu wcale nie będzie prościej!

To fajne, że ta krótka książeczka mówi o dojrzewaniu jak o procesie – to nie stanie się wszystko szybko, już, natychmiast. Będzie trwać. A dzięki tej książeczce dziewczynki mają szansę sobie przećwiczyć na sucho to, co będzie się z nimi działo. Być może któraś dzięki „Maja dorasta” uwierzy, że nie staje się smokiem a „po prostu” kobietą?